Nadgarstek jest jednym z bardziej złożonych stawów w ciele człowieka, jest zbudowany z ośmiu kości: łódeczkowatej, księżycowatej, trójgraniastej, grochowatej, czworobocznej większej, czworobocznej mniejszej, główkowatej oraz haczykowatej. W nadgarstku i wokół niego znajduje się kilka stawów, które umożliwiają wykonywanie precyzyjnych ruchów dłonią. Gdy dochodzi do złamania nadgarstka, pojawia się ból nadgarstka, opuchlizna oraz ograniczenie ruchów ręką. Jakie są rodzaje złamań nadgarstka? Jak wygląda leczenie i rehabilitacja?Nadgarstek jest strukturą anatomiczną stanowiącą ogniwo łączące rękę z przedramieniem. Utworzony jest przez dwa szeregi struktur kostnych, których w sumie jest 8. Niemal każda z tych kości posiada podobny kształt – sześć nieregularnych powierzchni. Służą one do przyczepu więzadeł oraz mięśni, niektóre elementy są pokryte chrząstką i tworzą połączenia stawowe. Kość promieniowa łączy się z szeregiem bliższym nadgarstka, tworząc staw promieniowo-nadgarstkowy. Kość łokciowa jest połączona za pomocą krążka stawowego. Poprzez ruchomość w kierunku zgięcia grzbietowego, dłoniowego, odchylenia łokciowego i promieniowego możliwe jest dostosowywanie chwytu do trzymanych przedmiotów czy przesuwanie ich. Złamanie nadgarstka – rodzaje Złamanie nadgarstka – złamanie Collesa Złamanie Collesa jest rodzajem urazu, który dotyczy nasady dalszej kości promieniowej. Najczęściej dochodzi do niego w wyniku upadku na wyciągniętą rękę. Czynnikiem sprzyjającym jest zrzeszotnienie struktur kostnych – osteoporoza. Bardzo częstym powikłaniem jest uszkodzenie nerwu pośrodkowego. Wśród objawów dominuje ból, obrzęk, zasinienie i często deformacja. Złamanie nadgarstka – złamanie Smitha Złamanie Smitha jest określane także jako odwrócone złamanie Collesa. Uraz dotyczy również nasady dalszej kości promieniowej z tym, że przemieszczenie fragmentu kostnego odbywa się w kierunku dłoniowym, a nie grzbietowym. Tego typu kontuzja jest rezultatem upadku na zgięty nadgarstek lub bezpośredniego uderzenia w jego stronę grzbietową. Złamanie nadgarstka – złamanie kości łódeczkowatej Złamanie kości łódeczkowatej zlokalizowane jest najczęściej w jej środkowej części. Przy właściwym ułożeniu fragmentów kostnych mamy do czynienia ze złamaniem bez przemieszczenia. Przesunięcie odłamów z ich fizjologicznego położenia pozwala sklasyfikować złamanie jako przemieszczone. Często do tego rodzaju urazu dochodzi podczas intensywnych zajęć sportowych, jak np. jazda na snowboardzie czy rolkach. Występuje u osób w każdym wieku, brak jest specyficznych czynników ryzyka, które mogłyby ewentualnie zwiększać prawdopodobieństwo takiej kontuzji. Inne rodzaje złamań nadgarstka Poza wymienionymi wyżej złamaniami nadgarstka istnieje jeszcze kilka rodzajów. Inne, łagodniejsze rodzaje kontuzji nadgarstka to wybity nadgarstek czy też jego stłuczenie. Złamanie nadgarstka – objawy Objawy złamanego nadgarstka są bardzo charakterystyczne. Należą do nich: silny ból nadgarstka, usztywnienie nadgarstka, opuchlizna, zatarcie obrysów, zniekształcenie tej okolicy, bardzo często po złamaniu nadgarstka pojawia się drętwienie palców. Warto nadmienić, że opuchlizna po złamaniu nadgarstka może utrzymywać się jeszcze przez jakiś czas. W krótkim czasie od urazu może pojawić się także zasinienie. Złamanie nadgarstka – diagnostyka Podejrzenie złamania ręki w nadgarstku powinno skłonić do niezwłocznego udzielenia pierwszej pomocy. W tym celu najlepiej przetransportować poszkodowanego do lekarza, wcześniej jednak warto zabezpieczyć staw, zakładając prowizoryczne unieruchomienie, tak, aby nie doprowadzać do pogłębiania urazu. Temblak na rękę może być skonstruowany ze sztywnego materiału typu kawałek drewna i przymocowany z użyciem opaski elastycznej. Należy to zrobić w taki sposób, aby uniemożliwić poruszanie się sąsiednich kości. Jak rozpoznać złamanie nadgarstka? Może to zrobić tylko specjalista. W tym celu wykonuje się odpowiednie badania w postaci zdjęcia rentgenowskiego, które często jednoznacznie pozwala stwierdzić lub wykluczyć opisywany rodzaj urazu. Szczelina złamania jest zazwyczaj bardzo dobrze widoczna. Podejrzenie uszkodzenia tkanek, duża ilość kostnych odłamów, niejasny obraz kliniczny mogą wymagać dodatkowych procedur diagnostycznych w postaci badań tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego. Na tej podstawie planuje się dalsze postępowanie. Złamanie nadgarstka – leczenie Leczenie złamania nadgarstka zazwyczaj sprowadza się do założenia unieruchomienia w postaci ortezy, stabilizatora nadgarstka, niejednokrotnie umieszczany jest także w gipsie. Jest to zależne od rodzaju urazu oraz jego charakteru. Zazwyczaj noszenie takiego usztywnienia jest wymagane przez okres od kilku do nawet kilkunastu tygodni. Komplikacje w postaci złamania nadgarstka z przemieszczeniem odłamów może wymagać zabiegu w postaci nastawienia, zespolenia i stabilizacji z użyciem odpowiedniego oprzyrządowania w postaci np. drutów Kirschnera. Często z uwagi na uporczywość objawów, nawet w okresie po unieruchomieniu wymagane jest podawanie środków nadgarstka – rehabilitacja Rehabilitacja po złamaniu nadgarstka jest uzależniona od rodzaju i lokalizacji urazu. Powrót do pełnej sprawności przebiega znacznie szybciej w przypadku braku przemieszczeń struktur kostnych. Wówczas działania są skupione na przyspieszaniu zrostu kostnego, stosuje się wówczas zabiegi wykorzystujące pole magnetyczne, co można robić jeszcze w opatrunku gipsowym. W późniejszym okresie stosuje się masaż wirowy, krioterapię oraz zabiegi i ćwiczenia manualne, które mają na celu przywrócenie pełnej ruchomości i sprawności funkcjonalnej. Rehabilitacja po złamaniu nadgarstka z przemieszczeniem wygląda podobnie z tym, że czas odzyskania możliwości funkcjonalnych wydłuża się, a co za tym idzie czas trwania rehabilitacji. Istnieje ryzyko, że ręka po takim rodzaju urazu nie będzie w stu procentach sprawna, a przynajmniej nie w takim stopniu, jak przed kontuzją. Wynika to w tym przypadku ze zwiększonego ryzyka uszkodzenia okolicznych struktur anatomicznych, jak naczynia, nerwy oraz mięśnie. Jak długo boli złamany nadgarstek? W niektórych przypadkach dolegliwości bólowe mogą pojawiać się jeszcze długo po zakończeniu leczenia, najczęściej w momencie intensywnej aktywności fizycznej wymagającej zaangażowania tej części ciała lub w sytuacji gwałtownych zmian pogodowych. Natężenie bólu nie jest jednak aż tak duże, jak bezpośrednio po złamaniu. Złamanie nadgarstka – ćwiczenia Ćwiczenia na nadgarstek powinny stanowić bardzo ważny element procesu usprawniania. Jak wzmocnić i uelastycznić nadgarstki? Przykładowy zestaw to: Pozycja: stanie w rozkroku na szerokości bioder. Ręce zaplecione jedna w drugą. Ruch polega na wykonywaniu okrężnych ruchów raz w jedną, raz w drugą stronę. Ćwiczenie należy wykonać w 2 seriach po 10 powtórzeń na stronę. Pozycja: stanie w rozkroku na szerokości bioder. Ręce ugięte w stawach łokciowych umieszczone na wysokości głowy. Ruch polega na zaciskaniu w pięść i otwieraniu ręki. Ćwiczenia powtarzamy w 3 seriach po 8 razy. Pozycja: klęk podparty. Ręce wyprostowane w stawach łokciowych ustawione w zgięciu grzbietowym. Ruch polega na stopniowym przenoszeniu ciężaru ciała na nadgarstki i utrzymywaniu pozycji skrajnej przez 20-30 sekund, co doprowadza do rozciągania okolicznych tkanek. Ćwiczenie wykonujemy w ten sposób w 2-3 seriach. Pozycja, ruch i ilość powtórzeń są dokładnie takie same, jak w ćwiczeniu wyżej, z tym, że ręce są teraz ustawione w zgięciu dłoniowym. Pozycja: klęk podparty. Ręce złączone, wyprostowane w stawach łokciowych i ustawione nadgarstkami do środka. Ruch polega na powolnym przenoszeniu ciężaru ciała na boki, co doprowadza do poprawy elastyczności i stabilizacji nadgarstków. Opisane ćwiczenia po złamaniu nadgarstka to nieodłączna składowa rehabilitacji. Dodatkowo należy zaznaczyć, że znaczenie ma ich technika oraz systematyczność wykonywania. Istotnym elementem działań profilaktycznych jest też odpowiednie zabezpieczenie stawów. Taką rolę spełnia stabilizator na nadgarstek, który w sposób właściwy pomaga dobrać fizjoterapeuta. Niejednokrotnie po złamaniu wprowadza się także ćwiczenia palców dłoni z wykorzystaniem przyborów do pracy manualnej. Złamanie nadgarstka – powikłania Stosowanie się do zaleceń, ćwiczenia nadgarstka oraz noszenie ortezy po złamaniu zwiększają gwarancję pełnego wyleczenia. Niekiedy pojawiają się jednak skutki uboczne i komplikacje. Są one raczej rzadkie i obejmują: długotrwałą sztywność stawu, stany zapalne w obrębie okolicznych kości, cyklicznie występującą opuchliznę, trwałe uszkodzenie struktur nerwowo-naczyniowych. wróć do bloga czytaj kolejnyNkaoui M., Yazidi A. E., Rupture of the extensor pollicis longus secondary to distal radius fracture repaired with partial tendineous graft from the extensor carpi radialis longus with good functional result, “Pan Afr Med J” 2017, nr 28, s. 152. Al-Amin Z., Senyürek S. A., Van Lieshout E. M. M., Wijffels M. M. E., Systematic review and pooled analysis of the rate of carpal tunnel syndrome after prophylactic carpal tunnel release in patients with a distal radius fracture, “Hand Surg Rehabil” 2018, nr 37, s, 155-159. Rodriguez-Manas L., Feart C., Mann G. i in., Searching for an operational definition of frailty: a Delphi method based consensus statement: the frailty operative definition-consensus conference project, “J Gerontol A Biol Sci Med Sci” 2013, nr 68, s. 62–67. Ibrahim T., Qureshi A., Sutton A. J. i in., Surgical vs nonsurgical treatment of acute minimally displaced and undisplaced scaphoid waist fractures: pairwise and network meta-analyses of randomized controlled trials, “J Bone Joint Surg Am” 2011, nr 36, s. 1759–1768. ketoprofen, kapsułki, ból, gorączka, stan zapalny zł ibuprofen, kapsułki, ból, miesiączka, nerwoból, migrena zł ibuprofen, tabletka, ból, gorączka, przeziębienie, grypa, stan zapalny zł ibuprofen, tabletka, stan zapalny, ból, gorączka, przeziębienie, grypa złDokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym. Zgłoś uwagi Wada postawy to nieprawidłowa, niefizjologiczna postawa ciała, która może być przyczyną dolegliwości. Wady postawy najczęściej dotyczą dzieci, dzieli się je na wrodzone (wady wrodzone kości i mięśni) oraz nabyte (wynikające z siedzącego trybu życia, braku odpowiedniej dawki ruchu, nadwagi czy przebytych urazów). Nutraceutyki mogą być obiecującymi środkami profilaktycznymi w przypadku COVID-19 – w świetle najnowszych badań kurkumina wykazuje potencjał przeciwwirusowy przeciwko SARS-CoV-2. Okazuje się, że może blokować wnikanie wirusa do ludzkich komórek i modulować szlaki stanu zapalnego. Co więcej, może leczyć obrzęk płuc i inne szkodliwe procesy, które prowadzą do zwłóknienia płuc po COVID-19. Zespół Turnera jest chorobą genetyczną, która dotyczy tylko dziewczynek i jest zespołem wad wrodzonych. Związany jest z całkowitym lub częściowym brakiem chromosomu X. Zdrowy człowiek posiada dwa chromosomy płciowe. Kobiety mają 2 chromosomy X (XX), mężczyźni jeden chromosom X i jeden chromosom Y (XY). W zespole Turnera w komórkach organizmu kobiety znajduje się tylko jeden prawidłowy chromosom X (X0). Nazywany jest także zespołem Ullricha, zespołem Ullricha-Turnera lub zespołem szczątkowych jajników. O zespole łaknienia spaczonego mówi się wtedy, gdy osoba spożywa produkty, których nie można zaliczyć do żywności. Zaburzenie to może prowadzić do szeregu powikłań zagrażających życiu. Dlaczego chory odczuwa pragnienie do zjedzenia ziemi, lodu czy szkła? W jaki sposób leczy się zespół Pica? Badania sugerują, że częstość występowania reakcji anafilaktycznych wzrosła w ostatnich latach. Dowiedz się, czym jest anafilaksja. Jak zapobiegać oraz udzielić pomocy w nagłym przypadku ciężkiej reakcji anafilaktycznej? Pilates to rodzaj treningu o umiarkowanej intensywności, który koncentruje się na wzmacnianiu mięśni głębokich. Jego podstawą jest wykonywanie precyzyjnych, płynnych ruchów, świadomy oddech i maksymalne skupienie na ćwiczeniach. Efekty treningu metodą Pilatesa to wzmocnienie mięśni, poprawa równowagi i koordynacji ruchowej, wysmuklenie sylwetki, redukcja napięcia oraz rozluźnienie całego ciała. Ćwiczenia pilates mogą być częścią procesu rehabilitacji po przebytych urazach, także u zawodowych sportowców. Pilates mogą ćwiczyć również osoby starsze i kobiety w ciąży. Egzema, inaczej wyprysk lub atopowe wyprysk skóry, to niezakaźna choroba, którą nie można się zarazić od drugiej osoby poprzez kontakt bezpośredni lub korzystanie z tych samych kosmetyków czy ręczników i pościeli. Leczenie egzemy jest niezwykle uporczywe, ponieważ zazwyczaj ciężko jest wytypować czynnik wywołujący bolesne, swędzące, pękające i suche plamy na skórze dłoni i twarzy (czasem występujące na całym ciele). Leczenie egzemy z użyciem najlepeszych dermokosmetyków, będąc pod opieką najlepszego dermatologa lub arelgologa może być nieskuteczne, jeśli pacjent będzie miał stały kontakt z czynnikiem drażniącym. Skrzywienie kręgosłupa może być fizjologiczne, wynikające z esowatej budowy ludzkiego kręgosłupa (lordoza oraz kifoza) lub patologiczne, gdy naturalne krzywizny ulegają pogłębieniu (hiperkifozą i hiperlordozą) bądź zniesieniu (zniesienie lordozy szyjnej lub lędźwiowej). Powstałe wówczas wady kręgosłupa mogą być przyczyną dolegliwość i wymagają korekcji. Często występującą wadą postawy, zwłaszcza u dzieci, jest również boczne skrzywienie kręgosłupa, mogące prowadzić do poważnych zniekształceń sylwetki. Czym jest złamanie ręki w nadgarstku?Złamania nadgarstka należą do jednych z najczęściej występujących uszkodzeń tego rodzaju w obrębie kończyn górnych. Złamania ręki w nadgarstku najczęściej dotyczą osób starszych, z towarzyszącą im osteoporozą (zmniejszoną gęstością kości) oraz podczas niesprzyjających warunków pogodowych (pierwszy śnieg, ulewy, przymrozki). Wtedy też dochodzi do zmniejszenia uwagi oraz stabilności gruntu pod nogami. Złamania mogą być stabilne (niewymagające nastawienia) i niestabilne (w wyniku pojawienia się wielu odłamów). Odłamy w przypadku złamania kości promieniowej mogą kierować się:grzbietowo (złamanie nadgarstka Collesa),w kierunku dłoniowym (złamanie nadgarstka typu Smitha). Jakiej okolicy dotyczą złamania nadgarstka?Nadgarstek zbudowany jest z 8 malutkich kości nadgarstka ułożonych w 2 rzędy oraz z dwóch kości przedramienia: kości promieniowej i łokciowej, których dalsze końce połączone są z dalszą częścią ręki. Złamania najczęściej dotyczą końca dalszego kości promieniowej i łokciowej oraz kości łódeczkowatej. Kto jest podatny na złamania w obrębie nadgarstka?Podatni na złamania są wszyscy, aczkolwiek u osób starszych, które ulegają upadkom na ręce, ta podatność jest większa. Związane jest to ze zmniejszoną koordynacją i reakcjami równoważnymi oraz zmniejszoną wytrzymałością kości. Złamania w nadgarstku również dotyczą osób młodych, aczkolwiek złamanie musi mieć znacznie większą energię uderzenia bądź nadgarstka – objawyJeżeli zachowana jest ciągłość powłok skórnych i żaden z elementów kostnych nie wystaje poza obręb ciała (złamania otwarte), to nie jesteśmy gołym okiem rozpoznać złamania kości nadgarstka. Podczas samego upadku może być słyszalny trzask lub pęknięcie. Występują objawy dodatkowe (nierównoznaczne ze złamaniem), należą do nich: ból (podczas ruchomości w obrębie ręki, palców), ból palpacyjny, obrzęk, zwiększona temperatura w okolicy nadgarstka. Z czasem ręka może być zasiniona w wyniku przerwania ciągłości naczyń krwionośnych i wylewem krwi poza światło naczynia, jednakże ten objaw występuje z kilkudniowym opóźnieniem. Najważniejszym objawem złamania nadgarstka jest upośledzona czynność ręki z towarzyszącym rozpoznać złamanie nadgarstka?Chociaż istnieją dodatkowe objawy złamań nadgarstka (z przemieszczeniem i bez) to żaden diagnosta nie jest w stanie postawić 100% diagnozy bez wykonania badania obrazowego. Każde złamanie winno być poddane badaniu rentgenowskiemu (RTG) bądź w przypadku niejednoznacznych wyników nawet tomografii komputerowej (TK) lub badaniu rezonansem magnetycznym (MRI). Rzadko spotykamy w diagnostyce obrazowej złamań w nadgarstku badanie USG. Leczenie złamania nadgarstkaLeczenie zależy tak naprawdę od stabilności danego złamania. Pierwszym celem, jaki terapeuta i lekarz chcą wspólnie osiągnąć to pełny zrost kostny. Pełny zrost kostny musi być przy zachowanej geometrii stawów. Wszystko zależy od charakteru uszkodzenia. W przypadku złamania nadgarstka z przemieszczeniem część odłamów jest stabilizowanych podczas zabiegu operacyjnego za pomocą drutów i płytek, które po spełnieniu swojej stabilizacyjnej funkcji operator może, ale nie musi wyjąć z ręki. Uzyskanie prawidłowej geometrii stawów nadgarstka jest kluczowe dla osiągnięcia pełnego zakresu ruchomości w obrębie ręki. W celu wytworzenia bezpiecznego środowiska dla uzyskania pełnego zrostu kostnego po złamaniu nadgarstka lekarz decyduje się na opatrunek gipsowy. Często zadawane pytanie brzmi: Jeżeli mam złamanie nadgarstka, jak długo gips powinien stabilizować uszkodzony obszar? Najczęściej pacjenci noszą go przez kilka tygodni. Czas leczenia opatrunkiem gipsowym jest różny i zależny od typu i stabilności złamania, chorób współistniejących oraz wieku pacjenta. Wynosi on od 4-8 tygodni, a czasem nawet więcej. Decyzję o długości leczenia opatrunkiem gipsowym podejmuje lekarz. Czy można wspomóc leczenie nadgarstka, mając rękę w gipsie?W okresie kiedy pacjent ma unieruchomioną w opatrunku gipsowym rękę, można włączyć program usprawniania, wykorzystując do tego celu pole magnetyczne. Działając na wszystkie elementy znajdujące się w obrębie aparatu, pobudza ono komórki ciała do regeneracji, a tym samym przyspiesza zrost kostny. Jest to bezpieczna forma terapii dla osób, które chcą przyspieszyć proces rehabilitacji i szybciej włączyć zabiegi terapii manualnej oraz dla osób, których zrost kostny jest utrudniony i rozciągnięty w czasie. Zapraszamy po poradę. W zależności od wskazań i rodzaju złamania nadgarstka możemy pokazać ćwiczenia instruktażowe – jak w bezpieczny sposób ćwiczyć mając rękę w opatrunku gipsowym, przeprowadzając ćwiczenia kontralateralne bądź ipsilateralne. Czy proces leczenia złamania kości nadgarstka jest zakończony w momencie zdjęcia opatrunku gipsowego?Zdecydowanie nie. Ręka po kilkutygodniowym unieruchomieniu ma zazwyczaj ograniczony zakres ruchomości, zmniejszoną siłę mięśniową (ręka wydaje się być mniejsza). Upośledzona zostaje jej funkcja – przedmioty typu kubek, talerz stają się nad wyraz ciężkie. Osoby, które osiągnęły pełny zrost kostny po złamaniu kości łódeczkowatej lub promieniowej, wymagają natychmiastowej rehabilitacji, polegającej na szybkim uruchomieniu stawów przy wykorzystaniu technik manualnych. Rehabilitacja po złamaniu nadgarstkaPełny zrost kostny i zdjęty opatrunek gipsowy to zielone światło dla fizjoterapeuty do dalszego usprawniania pacjenta po złamaniu kości nadgarstka. Niezależnie od tego czy stabilizacja wewnętrzna (płytki, druty) jest wyciągnięta bądź na stałe pozostawiona w ręce pacjenta, należy rozpocząć pod okiem fizjoterapeuty rehabilitację. Terapia manualna w przypadku złamania nadgarstka polega na manualnym (jak sama nazwa wskazuje) opracowaniu okolicznych tkanek, stawów, mięśni tak, by jak najszybciej usprawnić rękę pacjenta, przywracając jej możliwie pełny zakres ruchomości i siłę mięśniową. Dodatkowo pacjent zawsze dostaje ćwiczenia po złamaniu nadgarstka, które sumiennie i regularnie musi wykonywać dla utrzymania efektów pracy fizjoterapeuty oraz dla dalszego usprawnienia ręki. Jeżeli chodzi o naszą placówkę, wykonujemy szereg zabiegów z zakresu fizykoterapii takich jak: laser, pole magnetyczne, jonoforeza z wapnem, ultradźwięki, krioterapia. Mają one za zadanie przyśpieszyć gojenie się tkanki kostnej – odżywiając je, usuwając produkty przemiany materii w wyniku toczących się w złamanym miejscu procesów leczniczych. Zajmujemy się pełną rehabilitacją po złamaniu kości nadgarstka. Należy pamiętać, że uzyskanie pełnego zrostu kości nie jest równoznaczne z uzyskaniem kondycji kości takiej jak sprzed paru tygodni. Kość po zdjęciu opatrunku gipsowego jest znacznie słabsza i podatna na ponowne złamanie, dlatego tak ważne jest rozpoczęcie każde złamanie jest takie samo, a więc nie każde leczenie jest rozciągnięte na okres paru tygodni. Bywają sytuacje gdy w sytuacji bez powikłań (np. zespół Sudecka albo uszkodzenia nerwów obwodowych) oraz bez chorób współistniejących (osteoporoza, cukrzyca) leczenie może zakończyć się w 10 dniach. W trudniejszych przypadkach, np. złamania nadgarstka z przemieszczeniem, całość może zająć dużo więcej czasu. Niemniej jednak program rehabilitacji podejmują Państwo wspólnie wraz z fizjoterapeutą podczas wizyty rozpocząć rehabilitację po złamaniu nadgarstka?Zapraszamy do R-CITO na darmową konsultację z magistrem fizjoterapii, podczas której wytłumaczymy cały proces leczenia, któremu będzie pacjent poddany. Wizytę diagnostyczną przeprowadzamy w momencie leczenia pacjenta opatrunkiem gipsowym. Zbierzemy wywiad, wykluczymy przeciwwskazania oraz zalecimy odpowiednie zabiegi. W odpowiednim momencie włączymy również terapię indywidualną lub inne zabiegi w celu przyspieszenia całego procesu terapeutycznego. Co ważne, prosimy o telefoniczny bądź mailowy kontakt z naszą placówką w celu wybrania dogodnego terminu i godziny. Pracujemy od godziny 7:00 do 20:00, więc na pewno dopasujemy się czasowo do Państwa możliwości. Telefonicznie dostaną państwo instrukcje dojazdu do naszego gabinetu, termin spotkania oraz informację o konieczności posiadania ze sobą dokumentacji medycznej – musimy znać dotychczas wybraną przez ortopedę/chirurga ścieżkę leczenia. Uprzejmie prosimy o przybycie do naszego gabinetu ok. 10 minut wcześniej w celu wypełnienia oświadczenia o aktualnym stanie Państwa do skorzystania z naszych usług podczas leczenia złamania nadgarstka (u dziecka, osoby dorosłej, seniora). Czekamy na kontakt!Złamanie ręki – objawy, rehabilitacja po złamaniuZłamanie ręki jest jednym z bardziej poważnych urazów, a powrót do formy i rehabilitacja po złamaniu mogą zająć nam nawet kilka miesięcy. Wszystko uzależnione jest od wielkości i skali zmian w strukturze kostnej, o czym możemy przekonać się dopiero po wykonaniu badania powstaje najczęściej w wyniku aktywności fizycznej, upadku, czy zbyt dużego obciążenia podczas treningu. Każde ze złamań jest w równym stopniu niebezpieczne dla zdrowia, każde z nich wymaga też natychmiastowej wizyty u lekarza, który wykona specjalistyczne badania. W wyniku urazu dochodzi do przerwania tkanki kostnej, a więc struktury kości. Może nastąpić także przemieszczenie odłamków kostnych, co często skutkuje groźnymi powikłaniami i złamania rękiW jaki sposób rozpoznać, że mamy do czynienia właśnie ze złamaniem? Do najczęściej występujących objawów zaliczamy:silny ból i obrzęk kończyny górnej;utratę możliwości poruszania ręką;krwiaki i z powyższych objawów załamania powinny skłonić nas do jak najszybszej wizyty u specjalisty. Zadaniem lekarza będzie nastawienie kości oraz umieszczenie ręki w gipsie na kilka tygodni. W wyjątkowych sytuacjach konieczny jest zabieg chirurgiczny, najczęściej gdy mamy do czynienia ze złamaniem po złamaniu rękiGojenie kości przebiega w kilku etapach. Pierwszemu z nich towarzyszy stan zapalny oraz powstawanie krwiaka. Etap drugi polega na gojeniu uszkodzonej kości, natomiast trzeci to faza naprawcza, w której odłamki kostne są stopniowo odbudowywane. Ostatnim krokiem w rekonwalescencji jest odtworzenie budowy kości. Niezwykle istotnym jest, by wszystkim z tych etapów towarzyszył odpowiedni proces rehabilitacji, który będzie przebiegał zgodnie z wskazówkami zadaniem fizjoterapeuty jest nauczyć pacjenta, jak powinien radzić sobie ze sprzętem pomocniczym, czyli temblakiem. Specjalista powinien również wyposażyć chorego w instruktaż ćwiczeń, które należy wykonywać, by zapobiegać zanikom mięśni, wzmocnić je, zapobiegać zastojom krwi oraz limfy. Pomocne mogą okazać się akcesoria do ćwiczenia dłoniĆwiczenia mają na celu przede wszystkim przywrócenie mobilności kończyny w jak najszerszym zakresie. Pacjent otrzymuje specjalnie dopasowany zestaw, do samodzielnego wykonywania w domu, dzięki któremu będzie mógł w jak najkrótszym czasie wrócić do pełni sił. Oprócz tego specjalista zaprezentuje też ćwiczenia mające na celu mobilizację stawów otaczających miejsce złamania. Będzie to miało szczególne znaczenie w przypadku problemów z układem nerwowym, wtedy konieczna będzie też neuromobilizacja. Ulgę w potyczkach z bólem przynieść może też fizykoterapia, np. laseroterapia, krioterapia lub pamiętać, że rehabilitacja jest ważnym i nieodłącznym elementem powrotu do zdrowia po złamaniu kości kończyny górnej. Nie należy zwlekać, warto zainwestować czas i uwagę, by szybko powrócić do pełnej ruchomości oraz – Schorzenia i urazyNadgarstek składa się z ośmiu kości ułożonych w dwa szeregi: bliższy i dalszy. W skład szeregu bliższego, licząc od strony kości promieniowej, wchodzą kości: łódeczkowata, księżycowata, trójgraniasta i grochowata. Szereg dalszy nadgarstka, licząc w tym samym porządku, stanowią kości: czworoboczna większa, czworoboczna mniejsza, główkowata i osiowego obciążenia przedramienia przenosi się przez staw promieniowo – nadgarstkowy, który łączy nasadę dalszą kości promieniowej z kośćmi łódeczkowatą i księżycowatą. Pozostałe 20% przenosi się na łokciową część nadgarstka za pośrednictwem kompleksu chrząstki trójkątnej (TFCC).Nadgarstek nie porusza się jak jednolity kompleks. W jego obrębie zachodzą ruchy nie tylko między dwoma rzędami kości nadgarstka, lecz również pomiędzy poszczególnymi kośćmi. Gra stawowa kości szeregu bliższego jest bogatsza niż w szeregu dalszym, który stanowi względnie nieruchomą strukturę łączącą się z kośćmi śródręcza w stawach nadgarstkowo-śródręcznych. Kość łódeczkowata łączy ze sobą anatomicznie i czynnościowo oba szeregi kości nadgarstka działając jak klamra, przyczyniając się do zwiększenia stabilności nadgarstka zapewnia kompleks więzadeł należących do systemu wewnętrznego i zewnętrznego. Więzadła nadgarstka wewnętrzne wiążą kości nadgarstka ze sobą. Spośród nich, największe znaczenie kliniczne posiada więzadło łódeczkowato-księżycowate. Więzadła zewnętrzne łączą kości nadgarstka proksymalnie z kością promieniową i łokciową, zaś dystalnie z kośćmi śródręcza. Grubsze i liczniejsze są więzadła położone po stronie dłoniowej, w porównaniu z cieńszymi więzadłami grzbietowymi. Znaczenie więzadeł nadgarstka staje się oczywiste, gdy pamięta się o tym, że wszystkie ścięgna tej okolicy, z wyjątkiem zginacza łokciowego nadgarstka, mają swe przyczepy dalsze poza obrębem nadgarstka, pozbawiając stawy działania już wcześniej kompleks chrząstki trójkątnej, który ma za zadanie zwiększyć powierzchnię stawową kości promieniowej dla nadgarstka, składa się z następujących elementów: właściwej chrząstki trójkątnej, kompleksu łokciowo-nadgarstkowego (zewnętrznych więzadeł: łokciowo-księżycowatego i łokciowo-trójgraniastego) oraz pochewki ścięgna prostownika łokciowego nadgarstka, z wyjątkiem stawu promieniowo-łokciowego dalszego, odbywają się w dwóch płaszczyznach:zgięcie/wyprost w płaszczyźnie strzałkowej,odwiedzenie promieniowe/przywiedzenie łokciowe w płaszczyźnie nadgarstka zwykle plasuje się w przedziale 75-90 st, wyprost 70-80 st, odwiedzenie promieniowe 15-20 st, przywiedzenie łokciowe 35-40 ruchu wyprostu nadgarstka początkowe 2/3 ruchu odbywają się w stawie promieniowo-nadgarstkowym, zaś pozostała 1/3 w stawie śródnadgarstkowym. Podczas zgięcia nadgarstka pierwsza połowa ruchu odbywa się w stawie śródnadgarstkowym, zaś druga w stawie promieniowo-nadgarstkowym. Ruchy odwodzenia i przywodzenia odbywają się głównie w stawie wywiadem i badaniem klinicznym w diagnozowaniu chorób nadgarstka posiłkujemy się badaniami dodatkowymi:RTG – najczęściej wykonywane badanie, które istotnie pomaga rozpoznać patologie nadgarstka. Często oprócz standardowych projekcji istnieje konieczność wykonania projekcji – wykonanie tego badania zaleca się w chorobach tkanek miękkich okolicy nadgarstka, lecz ze względu na bardzo ograniczone wskazania, to badanie wykonuje się znacznie rzadziej niż komputerowa – może ujawnić anatomię uszkodzenia znacznie dokładniej niż zwykłe zdjęcia RTG. Badanie to służy głównie do oceny układu magnetyczny – badanie to znajduje zastosowanie w chorobach tkanek miękkich oraz w ocenie unaczynienia tkanki kości – jest to czułe, choć niespecyficzne badanie, ma zastosowanie głównie w przypadku podejrzenia złamania, gdy standardowe badanie RTG pozostaje – służy do oceny przewodnictwa nerwowego, np. w zespole cieśni kanału – w ostatnich latach staje się w coraz większym stopniu użyteczną metodą oceny i leczenia wielu schorzeń nadgarstka, między innymi uszkodzeń więzadeł, chorób chrząstki stawowej oraz złamań najczęściej występujące choroby związane z nadgarstkiem:Zespół cieśni kanału nadgarstka Jak wskazuje nazwa to schorzenie nadgarstka. Występuje często, a jego przyczyną jest najczęściej wykonywana praca zawodowa oraz występujące szczęście równie często pacjenci mogą powrócić do zdrowia. Przy odpowiednim postępowaniu do wyleczenia dochodzi u 90% osób ze słabo lub średnio nasilonym zespołem chorujeNa ryzyko wystąpienia tej dolegliwości szczególnie narażona jest większość ludzi piszących na maszynie lub komputerze. Ryzyko to znacznie rośnie jeśli piszemy bez podparcia rąk. To wtedy właśnie powtarzają się te same urazy przeciążenia, których czasami nawet nie jesteśmy podczas pracy świadomi. Pisanie na komputerze wydaje się przecież czynnością lekką, nie wymagającą specjalnego fizycznego wysiłku i zaangażowania. Jednak jeśli robimy to często to charakterystyczny układ dłoni podczas używania klawiatury powodują ucisk nerwów przechodzących przez wystąpienie, a przede wszystkim na rozwój zespołu cieśni nadgarstka mają również choroby nerek, cukrzyca, choroby stawów, alkoholizm, otyłość, ciąża i inne. Tak naprawdę objawy bólowe pojawiają się u większości osób z grup ryzyka. Różny jest tylko ich stopień jest cieśń nadgarstka?Charakter choroby bezpośrednio związany jest z budową nadgarstka. W jego skład wchodzą niewielkie kości, które razem z otaczającymi je tkankami tworzą strukturę podobną do tunelu nazywaną kanałem nadgarstka. Ścięgna łączą mięśnie i kości przenosząc ruch mięśni na kciuk i pierwsze trzy palce dłoni. Przez kanał nadgarstka przechodzi także nerw transmitujący bodźce pomiędzy dłonią a rdzeniem kręgowym. Z tego prosty wniosek, że wskutek nadmiernego używania i przeciążenia ścięgna mogą obrzęknąć, a obrzęk ten może powodować ucisk nerwu doprowadzając w efekcie do bólu, drętwienia i są charakterystyczne, a zaliczyć do nich można:odczuwalne w czasie wykonywania pracy i nasilające się w nocy drętwienie, ból i kłucie palców: kciuka, wskazującego, środkowego i czasami serdecznego,osłabienie mięśni kciuka,promieniuje z ręki poprzez przedramię i ramię do barku ból,osłabione czucie w zminimalizowaćryzyko wystąpienia cieśni nadgarstka przed pracą obciążającą dłoń warto rozgrzać rękę i palce, a w czasie samej pracy koniecznie należy robić przerwy na rozluźnienie i odpoczynek dłoni i ręki. W miarę możliwości starajmy się unikać ruchów nadgarstka, które się często powtarzają. I oczywiście stwórzmy sobie ergonomiczne stanowisko pracy przy komputerze. Stół powinien być regulowany, powinny na nim być podkładki pod nadgarstek, a przy stole ustawmy regulowane zespołu cieśni kanału nadgarstka ( kliknij aby dowiedzieć się więcej o leczeniu )Choroba de QuervainaChoroba de Quervaina polega na zaciskającym zapaleniu pochewek ścięgnistych w obrębie pierwszego przedziału prostowników. Jest to przedział najdalej położony w stronę promieniową. Mieści się on w okolicy wyrostka rylcowatego kości promieniowej i zawiera ścięgna mięśni odwodziciela długiego kciuka i prostownika krótkiego kciuka wraz z pochewkami. Pierwsze ze ścięgien może posiadać 2 odnogi. Ścięgna mogą przebiegać we wspólnym tunelu lub częściej posiadają oddzielne tunele. Sugeruje się, iż te anomalie mają często wpływ na słaby wynik leczenia zachowawczego i brak dobrego efektu po leczeniu to może rozwinąć się w wyniku czynności wymagających częstego ruchu odwiedzenia kciuka w połączeniu z odchyleniem łokciowym nadgarstka. Niekiedy przyczyną choroby są zmiany kostne w obrębie dalszej nasady kości promieniowej. Rzadko choroba de Quervaina może przybierać postać ostrą w wyniku tępego urazu okolicy wyrostka rylcowatego kości zgłaszają ból i obrzęk okolicy wyrostka rylcowatego kości promieniowej nasilające się przy ruchach kciuka lub silnym chwycie. Występuje również bolesność uciskowa tej okolicy i jeżeli w procesie chorobowym udział bierze także gałązka powierzchowna nerwu promieniowego, wymienionym objawom może towarzyszyć znaczna przeczulica tego do charakterystycznych objawów dodamy dodatni test Finkelsteina możemy postawić rozpoznanie choroby de choroby de Quervaina ( kliknij aby dowiedzieć się więcej o leczeniu )Uszkodzenie kompleksu chrząstki trójkątnejUszkodzenia kompleksu chrząstki trójkątnej mogą powstawać z przyczyn zwyrodnieniowych lub urazowych. Uszkodzenia natury zwyrodnieniowej związane są z dodatnią wariancją kości łokciowej i mogą występować z innymi zmianami chorobowymi, takimi jak zespól konfliktu z uszkodzeniami kompleksu chrząstki trójkątnej zwykle zgłaszają się z powodu bólów nadgarstka po stronie łokciowej, często występującego łącznie z odgłosem kliknięcia. W wywiadzie może być uraz podczas upadku lub skręcenia nadgarstka. Ból nasila się podczas przywiedzenia łokciowego oraz rotacji przedramienia. W badaniu oceniamy staw promieniowo-łokciowy dalszy szukając cech jego niestabilności i zwiększonej supinacji nadgarstka. Wynik należy porównać z drugą ręką pacjenta. W RTG zwracamy uwagę na wariancję kości łokciowej. Rezonans magnetyczny wykazuje 90% dokładność w diagnozowaniu tego uszkodzenia kompleksu chrząstki trójkątnej ( kliknij aby dowiedzieć się więcej o leczeniu )Złamanie kości łódeczkowatejZłamania kości łódeczkowatej stanowią około 80% wszystkich złamań kości nadgarstka. W Stanach Zjednoczonych notuje się co roku 345 000 złamań tej kości. Kość łódeczkowata jest jedyną kością przechodzącą przez oba szeregi kości nadgarstka. W związku z tym jest szczególnie narażona na urazy, zwłaszcza w obrębie jej talii. Najczęstszą przyczyną uszkodzenia jest upadek na wyciągniętą rękę z wyprostowanym nadgarstkiem. Złamanie talii kości łódeczkowatej wymaga siły dwukrotnie większej niż ta, która jest niezbędna do złamania dalszej nasady kości promieniowej. Złamaniu temu mogą towarzyszyć uszkodzenia również innych kości nadgarstka oraz łączących je więzadeł, stając się przyczyną niestabilności stawu oraz zwiększając ryzyko braku zrostu złamania. Ze względu na specyficzne ukrwienie kości łódeczkowatej złamania szczególnie w obrębie bieguna bliższego zrastają się wolniej a gojenie może być zagrożone wystąpieniem jałowej martwicy fragmentu ważne jest dokładne zbadanie pacjenta po urazie okolicy nadgarstka. W przypadku podejrzenia złamania kości łódeczkowatej należy zwrócić uwagę na ból, szczególnie okolicy tabakierki anatomicznej i grzbietowej powierzchni nadgarstka. Należy ocenić zakres ruchomości stawów, stwierdzić obecność trzeszczeń, niestabilności, obrzęku oraz krwiaka. Również ból podczas nacisku osiowego kciuka może się przyczynić do postawienia może nie uwidocznić się na rutynowo wykonanych zdjęciach RTG, również w projekcjach dodatkowych.. Należy wówczas powtórnie po 2 tygodniach ocenić zdjęcia RTG. W tym czasie wskutek resorpcji kostnej w szparze złamania może ona uwidocznić się w przeglądowych obrazach RTG. Jeśli konieczne jest wczesne rozpoznanie wówczas scyntygrafia kości wykonana 48godzin po urazie z dużą dokładnością ujawnia utajone złamania. Tomografia komputerowa jest obecnie najlepszym badaniem pozwalającym na uwidocznienie złamania w obrębie kości nadgarstka. Rezonans magnetyczny pozwala na ocenę stanu tkanek miękkich i unaczynienia złamania kości łódeczkowatej ( kliknij aby dowiedzieć się więcej o leczeniu )Złamanie nadgarstka i okolicyTen uraz nadgarstka zdarza się często i stosunkowo łatwo do niego dochodzi. Spowodować może je upadek albo zgięcie grzbietowe nadgarstka. Szczególnie narażone są na nie osoby starszych i cierpiące na nadgarstka wiąże się z ryzykiem zniekształceń i powikłań (np. sztywności, nie pełnej ruchomości), dlatego po zastosowaniu leczenia ważna jest prawidłowa rozróżniamy trzy rodzaje złamania nadgarstka:złamanie Colesa – występuję najczęściej, to złamanie nasady dalszej kości promieniowej, dochodzi do niego w odległości 2,5 cm od stawu nadgarstka spowodowane podparciem się wyprostowaną dłonią o podłoże podczas upadku;złamanie Smitha – występuje rzadziej, dochodzi d niego podczas upadku na grzbiet dłoni;złamania kości nadgarstka – najrzadsze i najmniej groźne;ObjawyNajbardziej typowym i jednocześnie wyraźnym objawem złamania okolic nadgarstka jest po prostu jego zniekształcenie, ból, obrzęk i krwiak w miejscu powstania urazu. Jednocześnie może być zachowana ruchomość nadgarstka, chociaż nie jest to są słabo nasilone u kobiet z osteoporozą, co znacznie utrudnia prawidłową diagnozę. Konieczne jest wtedy wykonanie zdjęcia złamania nadgarstka i okolicy ( kliknij aby dowiedzieć się więcej o leczeniu )Zespół kanału łokciowego (kanału Guyona)To ucisk nerwu łokciowego na poziomie nadgarstka. Najczęstszą przyczyną są ganglion, tłuszczak lub tętniak tętnicy łokciowej, które uciskają nerw łokciowy. Objawy ucisku zawsze związane są z drętwieniem opuszki palca małego i serdecznego. Stopniowo dochodzi do osłabienia i zaniku mięśni zaopatrzonych przez nerw łokciowy oraz zgięciowych przykurczów palców IV i V. W cięższych uszkodzeniach dochodzi do szponiastego ustawienia palców IV i V oraz odstawania palca rozpoznania tego schorzenia niezbędne jest dokładne zbadanie chorego oraz potwierdzenie choroby w badaniu EMG, czyli elektromiografii przedstawiającej czynność mięśni oraz przewodnictwo w nerwach obwodowych. Badanie składa się z dwóch elementów: badania przewodnictwa nerwowego (ENG) oraz badania mięśnia przy pomocy elektrody igłowej (EMG).Leczenie zespołu kanału łokciowego ( kliknij aby dowiedzieć się więcej o leczeniu )Rafał WięcekFizjoterapia urazów stawu nadgarstkowego u narciarzy i snowboardzistówPopularne obecnie narciarstwo i jazda na snowboardzie wiążą się z niebezpieczeństwem upadku, a co za tym idzie − ryzykiem powstania urazu stawu nadgarstkowego. Niestety wiele uszkodzeń nadgarstka jest nieprawidłowo rozpoznanych bądź nierozpoznanych, a tym samym niewłaściwie leczonych. Ogromne znaczenie dla odzyskania pełnej sprawności ręki, która uległa urazowi, ma postępowanie obecnych czasach najpopularniejszymi sportami zimowymi są narciarstwo zjazdowe oraz snowboard uprawiane przez dzieci, młodzież oraz dorosłych. Obie te dyscypliny są uprawiane wyłącznie sezonowo w okresie zimowym i przez to większość osób, zakładając narty lub deskę snowboardową na nogi, nie jest odpowiednio przygotowana do sezonu. Sezon zimowy powinien być poprzedzony odpowiednim przygotowaniem motorycznym, tak aby zminimalizować ryzyko wystąpienia kontuzji. Wiele osób w ciągu całego roku nie ma styczności z innym sportem lub jest to rzadki kontakt, co ma znaczny wpływ na poziom przygotowania do sezonu zimowego. Statystycznie urazów snowboardowych jest dwukrotnie więcej niż urazów narciarskich. Jedną z przyczyn jest większa częstotliwość upadków snowboardzistów w porównaniu z narciarzami. Drugą przyczyną takiej dysproporcji jest rodzaj urazów w obu dyscyplinach i moment udzielenia pomocy medycznej. Urazy u snowboardzistów to najczęściej urazy kończyn górnych (nadgarstków), gdzie pomoc udzielana jest na stoku. U narciarzy najczęstsze są urazy skrętne, które często nie są rozpoznawane w momencie urazu i diagnoza stawiana jest wiele tygodni lub miesięcy po urazie jako dolegliwości o nieznanej przyczynie. W przypadku snowboardzistów statystyki mówią o 3−6 zdarzeń na każde tysiąc dni uprawiania dyscypliny. Przeciętny snowboardzista doznaje jednego urazu na każde 190 dni jazdy. Biorąc pod uwagę sezonowość dyscypliny, jeżeli jedna osoba jeździ dwa tygodnie w roku, to według statystyk 1 na 16 lat dozna urazu. Statystyka więc nie wygląda źle, ale jeżeli weźmie się pod uwagę 95 tys. złamań w obrębie nadgarstka w sezonie na świecie, to wygląda to znacznie poważniej. Urazy nadgarstków wśród snowboardzistów stanowią 25% wszystkich kontuzji, w dalszej kolejności są urazy głowy, barków, łokci, a na samym końcu kończyn dolnych. Jeżeli porówna się urazy, które przytrafiają się narciarzom, to problem jest odwrotny. U narciarzy najczęściej występującymi urazami są urazy stawów kolanowych. Na drugim miejscu są urazy kończyn górnych, a w dalszej kolejności urazy głowy, klatki piersiowej, kręgosłupa i tułowia. W przypadku narciarzy i snowboardzistów główną przyczyną urazów były upadki (82%), następnie zderzenia z inną osobą (15%) i inne przyczyny (3%). Naturalnym odruchem w trakcie upadku jest wyciągnięcie rąk do tyłu lub do przodu w celu z zamortyzowania upadku. Najczęściej taki odruch pojawia się w trakcie upadku przy małej prędkości. W przypadku złamania pojawia się dotkliwy ból, ograniczenie ruchomości oraz obrzęk w okolicach złamania [6, 7].AnatomiaKompleks stawowy nadgarstka złożony jest ze stawu promieniowo-nadgarstkowego, który zlokalizowany jest pomiędzy nasadą dalszą kości promieniowej a bliższym szeregiem kości nadgarstka oraz ze stawu śródnadgarstkowego znajdującego się pomiędzy bliższym szeregiem kości nadgarstka a dalszym. Szereg proksymalny stanowią kości łódeczkowata, księżycowata, trójgraniasta oraz grochowata. Szereg dystalny tworzą kości czworoboczna większa, czworoboczna mniejsza, główkowata oraz haczykowata. Staw promieniowo-nadgarstkowy ma eliptyczny kształt. Traktując kości nadgarstka jako jedność, tworzy on dwie wypukłości: przednio-tylną dla ruchu zgięcia i wyprostu oraz poprzeczną dla odwodzenia − przywodzenia. W stawie promieniowo-nadgarstkowym można wyróżnić więzadła:poboczne promieniowe nadgarstka,poboczne łokciowe nadgarstka,dłoniowe promieniowo-nadgarstkowe,grzbietowe promieniowo-nadgarstkowe,łukowate dłoniowe nadgarstka,łukowate grzbietowe nadgarstka. Staw śródnadgarstkowy znajduje się pomiędzy bliższym i dalszym szeregiem kości nadgarstka. Traktując szeregi kości nadgarstka jako jedność, wyróżnia się część boczną tworzącą staw płaski oraz przyśrodkową tworzącą staw eliptyczny. W stawie śródnadgarstkowym występują więzadła:międzynadgarstkowe dłoniowe, grzbietowe i międzykostne,promieniste nadgarstka [4, 5].Rodzaje złamań w obrębie nadgarstkaZłamania kości łódeczkowatejZłamania kości łódeczkowatej są najczęściej spotykanymi złamaniami zaraz po złamaniach bliższej nasady kości promieniowej. Powstają zazwyczaj poprzez upadek na wyprostowaną rękę. Przyczyna złamań kości łódeczkowatej na skutek nagłego i dużego zgięcia grzbietowego leży w braku możliwości dostosowania się do nagłego przeprostu. Złamania te są często niezauważane, a ich przeoczenie grozi poważnymi konsekwencjami. Ból uniemożliwia normalne funkcjonowanie i wykonywanie codziennych czynności. Objawami złamania jest obrzęk, ból w obrębie tabakierki anatomicznej oraz zwiększenie bólu podczas oporowej supinacji przedramienia. Badania radiologiczne nie dają pewnej diagnozy. Pomocne mogą być zdjęcia powiększone lub zdjęcia porównawcze. Złamanie może być widoczne dopiero po 7−14 dniach, a nawet 4 tygodniach. W przypadku złamania stosuje się zwykle leczenie zachowawcze w opatrunku gipsowym. Złamania z przemieszczeniem wymagają nastawienia i ustabilizowania 1 lub 2 drutami Kirschnera. Średni czas zrostu określany jest na ok. 12 kości trójgraniastejStrukturą najczęściej ulegającą złamaniu, zaraz po kości łódeczkowatej, jest kość trójgraniasta. Częstotliwość uszkodzeń tej kości wynika z jej położenia. Znajduje się od strony łokciowej w szeregu bliższym nadgarstka. Najczęściej występują złamania awulsyjne ze względu na liczne więzadła, które się do niej przyczepiają. Niedokładność zdjęć rentgenowskich (RTG) powoduje, że często złamania te nie są zauważane i w związku z tym nieprawidłowo leczone. Złamania można podzielić na dwa typy: typ I to złamania awulsyjne, a typ II to złamania trzonu kości. Leczenie polega na unieruchomieniu nadgarstka w opatrunku gipsowym. Ze względu na to, że zazwyczaj dochodzi do oderwania awulsyjnego na powierzchni grzbietowej, nadgarstek musi być unieruchomiony w zgięciu grzbietowym ok. 30°, co umożliwia zbliżenie się odłamów kości księżycowatejW większości przypadków są to złamania kompresyjne powstające w wyniku zgniatania poprzez kość promieniową i główkowatą. Do takiego mechanizmu dochodzi na skutek upadku na zgiętą dogrzbietowo i dołokciowo rękę. Podobnie jak w przypadku innych złamań w okolicy nadgarstka w wielu przypadkach utrudniona jest diagnoza. Wynika to z nachodzenia na siebie cieni innych kości w obrazie RTG. Dokładną diagnostykę umożliwia tomografia komputerowa. Leczenie polega na unieruchomieniu opatrunkiem gipsowym na sześć kości haczykowatejDo złamań najczęściej dochodzi w wyniku urazów bezpośrednich. Wynika to z lokalizacji kości od strony łokciowej nadgarstka. Złamanie objawia się bólami po stronie łokciowej nadgarstka i w okolicach kłębika. Stosunkowo łatwo je rozpoznać ze względu na przyczepiające się do kości haczykowatej więzadło grochowo-haczykowate, poprzeczne nadgarstka oraz mięśnie kłębika. W badaniu radiologicznym złamanie może nie być widoczne. W celu dokładniejszej diagnostyki zaleca się wykonanie rezonansu magnetycznego lub tomografii komputerowej. W przypadku złamań kości haczykowatej należy wykonać również badanie nerwu łokciowego, który może być uszkodzony zarówno pierwotnie, jak i wtórnie poprzez bliznowacenie. Leczenie polega na unieruchomieniu nadgarstka opatrunkiem gipsowym na sześć kości grochowatejKość grochowata jest położona powierzchownie po stronie dłoniowej i łokciowej. Jej lokalizacja powoduje, że najczęściej do złamań dochodzi na skutek upadku na dłoń lub poprzez uderzenie. Objawami uszkodzenia jest ból i obrzęk. Kość grochowata pełni funkcję trzeszczki dla m. zginacza łokciowego nadgarstka, przez co zgięcie nadgarstka jest najbardziej bolesne. Pomimo że kość jest dobrze wyeksponowana, badanie RTG często nie pokazuje złamania i wymaga wielu projekcji. Leczenie polega na unieruchomieniu nadgarstka na 6−8 kości czworobocznej większejZdarzają się najrzadziej i powstają na skutek urazów bezpośrednich. Objawami są ból oraz obrzęk. Leczenie polega podobnie jak w innych przypadkach na unieruchomieniu opatrunkiem gipsowym na 6 tygodni. Złamania dalszej nasady kości promieniowejOmawiając złamania w obrębie nadgarstka, należy o nich wspomnieć. Powstają one na skutek podobnych mechanizmów co złamania kości nadgarstka (upadek z podparciem). Ze względu na mechanizm można wyróżnić następujące typy złamań:typu Collesa (mechanizm wyprostny),typu Smitha (mechanizm zgięciowy),typu Bartona (mechanim brzeżny − uraz bezpośredni),Wśród trzech typów złamań rozróżnia się też złamania:jednoodłamowe,wieloodłamowe,proste,złożone, polega na zamkniętej repozycji i unieruchomieniu opatrunkiem gipsowym. W przypadku złamań przemieszczonych, wieloodłamowych i stawowych prowadzi się leczenie operacyjne (druty Kirschnera).ZwichnięciaPoza złamaniami w okolicach nadgarstka może dochodzić również do zwichnięć. Warto o nich wspomnieć ze względu na powstawanie ich również na skutek upadków na wyprostowane ręce. W pierwszym stadium po urazie, kiedy pojawia się duży ból, ograniczenie ruchu i obrzęk prawidłowe rozpoznanie jest mocno utrudnione. Kluczowe jest badanie radiologiczne. Zdjęcia RTG należy interpretować według odpowiednich punktów oraz wzajemnych zależności pomiędzy kośćmi nadgarstka. Na obrazie RTG odstępy pomiędzy kośćmi powinny być równe. Na przykład na zdjęciu w projekcji przednio-tylnej kość księżycowata powinna mieć kształt czworokąta, a łódeczkowata półksiężyca. W projekcji bocznej nasada kości promieniowej, kość księżycowata i podstawa kości główkowatej powinny tworzyć jedną linię. Kość łódeczkowata i księżycowa powinny być ustawione względem siebie pod kątem 30−60°. W okolicy nadgarstka można wyróżnić zwichnięcia:okołoksiężycowate, które mogą być również powikłane złamaniem kości łódeczkowatej,około kości księżycowatej i kości łódeczkowatej (przemieszczenie kości obwodowych do kości księżycowatej i łódeczkowatej),kości księżycowatej, które mogą być również powikłane złamaniem kości łódeczkowatej,kości księżycowatej i do uszkodzeń nadgarstka dochodzi w pozycji wyprostu i odwiedzenia − na skutek upadku i podparcia ręką. Odwiedzenie ograniczane jest poprzez więzadła oraz wyrostek rylcowaty kości promieniowej. Leczenie zwichnięć polega na nastawieniu zwichniętej kości i unieruchomieniu nadgarstka w opatrunku gipsowym na 4−6 tygodni [8].Biomechanika złamań w obrębie nadgarstkaNajczęściej do uszkodzeń nadgarstka dochodzi w pozycji wyprostu i odwiedzenia − na skutek upadku i podparcia ręką. Odwiedzenie ograniczane jest poprzez więzadła oraz wyrostek rylcowaty kości promieniowej. Tego typu uraz prowadzi do złamania dalszej nasady kości promieniowej poprzez oddziaływanie kości łódeczkowatej lub złamania kości łódeczkowatej poprzez uderzenie wyrostka rylcowatego. Złamanie kości łódeczkowatej może też nastąpić, gdy nadgarstek jest w ustawieniu neutralnym lub lekkim zgięciu. W innej sytuacji może dojść do odłamania wyrostka rylcowatego kości promieniowej. Badania przeprowadzone na zwłokach ujawniły, że nacisk na nadgarstek w ustawieniu w przeproście i odwiedzeniu dopromieniowym powoduje złamanie kości łódeczkowatej. Inne badania wykazały, że do złamań dochodzi w trakcie nacisku na nadgarstek w przeproście i odwiedzeniu dołokciowym. Równocześnie może dojść do przerwania więzadła łódeczkowo-księżycowego. Nadmierny wyprost może spowodować też oderwanie dalszej nasady kości promieniowej i przemieszczenie jej w kierunku grzbietowym. W innej sytuacji w czasie nadmiernego wyprostu może dojść do zerwania więzadeł przedniej części kości główkowatej, w wyniku czego przemieszcza się ona grzbietowo za kość księżycowatą. W trakcie przemieszczania może dojść do ukruszenia rogu tylnego kości księżycowatej, a jej więzadła mogą zostać przerwane. Kość księżycowata może zostać w takiej sytuacji wypchnięta i obrócona o 90°, a kość główkowata zajmuje jej miej… Co zyskasz, kupując prenumeratę?11 wydań czasopisma “Praktyczna Fizjoterapia i Rehabilitacja”Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma…i wiele więcej! Sprawdź

Gdy nadgarstek znajduje się jeszcze w gipsie lub szynach można posiłkować się magnetoterapią i suplementacją kolagenu, co znacznie przyspiesza zrastanie kości. Na poniższych zdjęciach pokazujemy przykład efektów rehabilitacji jednego z pacjentów z naszego Centrum Fizjoterapeuty z urazem jakim było złamanie nadgarstka (a

Podczas codziennej aktywności ruchowej często dochodzi do różnego rodzaju wypadków. Zwłaszcza kończyny górne ze względu na swoją budowę są podatne na liczne urazy. Do najczęstszych zalicza się złamania kostne. Dochodzi do nich zazwyczaj podczas urazu bezpośredniego, np. w wyniku wypadku komunikacyjnego lub podczas upadku na wyciągniętą rękę. Ich efektem jest znaczne ograniczenie wykonywania czynności codziennych. Proces leczenia i kompleksowego usprawniania po złamaniach, zwłaszcza w okolicy stawu nadgarstkowego, jest skomplikowany ze względu na zaawansowaną budowę anatomiczną. W tego rodzaju urazach bardzo efektywne jest szybkie wprowadzenie procesu usprawniania. Fizjoterapia powinna być prowadzona przez doświadczony zespół fizjoterapeutów lub rehabilitantów, pod szczególną kontrolą lekarza ortopedy. Budowa anatomiczna nadgarstka Na ręce, w skład której wchodzi zwykle 27 kości, odróżnia się trzy odcinki: nadgarstek, śródręcze, palce. Nadgarstek składa się z ośmiu kości ułożonych w dwa szeregi po cztery kości, jeden bliższy i jeden dalszy. W skład szeregu bliższego, licząc od kości promieniowej do łokciowej, wchodzą:POLECAMY kość łódeczkowata – jest największą kością szeregu bliższego. Nazwę otrzymała w związku ze swym względnym podobieństwem do miniatury łodzi. Powierzchnia bliższa jest wypukła, gładka i łączy się stawowo z dalszym końcem kości promieniowej. Powierzchnia dalsza, również gładka i wypukła, łączy się stawowo z kością czworoboczną większą oraz czworoboczną mniejszą. Powierzchnia łokciowa w swym mniejszym, sierpowatym odcinku górnym łączy się stawowo z kością księżycowatą, w swym większym, wklęsłym odcinku dolnym – z kością główkowatą. Powierzchnia promieniowa jest chropowata i wąska; do niej przyczepia się więzadło poboczne promieniowe nadgarstka. Na powierzchni grzbietowej znajduje się wąski, chropowaty rowek, do którego przyczepiają się więzadła. Powierzchnia dłoniowa jest u góry wklęsła, u dołu i bocznie wypukła; wytwarza tu guzek kości łódeczkowatej, do którego przyczepiają się troczek zginaczy i odwodziciel krótki kciuka. Kość łódeczkowata łączy się stawowo z pięcioma kośćmi: od góry z kością promieniową, od dołu z kością czworoboczną większą i mniejszą, od strony łokciowej z kością księżycowatą i główkowatą [1]; kość księżycowata, kość trójgraniasta, kość grochowata. Szereg dalszy nadgarstka, licząc w tym samym porządku, stanowią kości: czworoboczna większa, czworoboczna mniejsza, główkowata, haczykowata. R e k l a m a Wszystkie kości nadgarstka są kośćmi krótkimi i na każdej z nich – z wyjątkiem kości grochowatej – wyróżnia się sześć powierzchni: bliższą, dalszą, przyśrodkową, boczną, dłoniową i grzbietową. W powierzchnie stawowe są zaopatrzone te kości, które są zwrócone do kości sąsiednich. Pozostałe powierzchnie są nierówne i stanowią pola przyczepów więzadeł. Kości nadgarstka w całości układają się w taki sposób, że tworzą łuk wypukłością zwrócony w kierunku grzbietu ręki. W wyniku tego po stronie dłoniowej powstaje bruzda nadgarstka. Jest ona pogłębiona dwiema wyniosłościami: wzdłuż brzegu bocznego nadgarstka przebiega wzniosłość boczna, czyli promieniowa, utworzona przez guzek kości łódeczkowatej i guzek kości czworobocznej większej, natomiast wyniosłość przyśrodkową, czyli łokciową, tworzą kość grochowata i haczyk kości haczykowatej. Do obu tych wyniosłości umocowuje się poprzecznie biegnące więzadło zwane troczkiem zginaczy, które zamyka bruzdę nadgarstka w kanał nadgarstka. Przez kanał nadgarstka przebiegają ścięgna mięśni zginaczy palców, nerwy i naczynia krwionośne [2]. Kościec nadgarstka jako całość Rozpatrywany w swej całości nadgarstek ma kształt mniej więcej czworokątny; jego wymiary poprzeczne są znacznie większe od wymiarów pionowych. Szereg bliższy kości nadgarstka ma u góry jajowatą, silnie wypukłą powierzchnię stawową, utworzoną głównie przez kości łódeczkowatą i księżycowatą, w mniejszym stopniu przez kość trójgraniastą. Kość łódeczkowata i część promieniowa kości księżycowatej łączą się z powierzchnią stawową nadgarstkową kości promieniowej; część łokciowa kości księżycowatej i kość trójgraniasta – z krążkiem stawowym stawu promieniowo-nadgarstkowego, położonym między nimi a głową kości łokciowej. Kość grochowata nie łączy się ani z kośćmi przedramienia, ani z szeregiem dalszym kości nadgarstka, tylko z powierzchnią dłoniową kości trójgraniastej. Od dołu szereg bliższy jest ograniczony wyraźnie esowato zakrzywioną powierzchnią; jej część promieniowa, utworzona przez część kości łódeczkowatej, jest silnie wypukła i występuje znacznie ku dołowi; część łokciowa, utworzona przez kość łódeczkowatą, księżycowatą i trójgraniastą, wytwarza wyraźnie ku górze wpuklone wgłębienie. Szereg dalszy kości nadgarstka ma u góry silnie zakrzywioną powierzchnię, będącą na ogół odciskiem powierzchni dolnej szeregu bliższego. Część promieniowa szeregu dalszego, utworzona przez kości czworoboczne większą i mniejszą, jest wklęsła, część łokciowa, utworzona przez kość łódkowatą i haczykowatą, jest bardzo ku górze wypukła. Dolne ograniczenie szeregu dalszego wytwarza powierzchnię nierówną, falistą, do której przylegają kości śródręcza. Najbardziej promieniowo znajduje się powierzchnia siodełkowata kości czworobocznej większej dla pierwszej kości śródręcza; następnie druga powierzchnia – kości czworobocznej mniejszej – łączy się z drugą kością śródręcza, która poza tym przylega do kości czworobocznej większej i główkowatej. Trzecia z kolei powierzchnia – kości główkowatej – łączy się z trzecią kością śródręcza. Wreszcie odpowiednie powierzchnie kości haczykowatej, najbardziej łokciowo położonej, przylegają do czwartej i piątej kości śródręcza; czwarta kość śródręcza poza tym przylega również do kości główkowatej. Po stronie grzbietowej nadgarstek jest wypukły i pokryty ścięgnami prostowników ręki. Powierzchnia dłoniowa jest wklęsła i wytwarza bruzdę nadgarstka, która tym bardziej się pogłębia, że brzegi promieniowy i łokciowy unoszą się w kierunku dłoniowym. Wyniosłość promieniowa nadgarstka jest utworzona przez guzek kości łódeczkowatej oraz guzek kości czworobocznej większej. Po stronie łokciowej wznosi się kość grochowata i haczyk kości haczykowatej, które wspólnie tworzą wyniosłość łokciową nadgarstka. Między obiema tymi wyniosłościami rozpięty jest troczek zginaczy, który uzupełnia bruzdę nadgarstka w kanał. Przez kanał ten biegną ścięgna zginaczy palców i nerw pośrodkowy [1].Wyczuwalność Z kości nadgarstka wyraźnie wyczuwalne są obie wyniosłości i powierzchnie grzbietowe, zwłaszcza powierzchnia grzbietowa kości główkowatej [1].Struktura Każda kość nadgarstka jest utworzona z istoty gąbczastej, którą otacza cienka warstwa istoty zbitej. Beleczki istoty gąbczastej przylegają głównie równolegle do osi kończyny [1].Rozwój Rozwój kości nadgarstka jest bardzo opóźniony w porównaniu do wszystkich innych kości kończyny górnej. Kostnienie chrząstek rozpoczyna się tu dopiero po urodzeniu; rzadko kiedy punkt kostnienia dla kości główkowatej i haczykowatej występuje już u noworodka. Zazwyczaj nadgarstek kostnieje w ośmiu punktach, po jednym dla każdej kości. Mniej więcej w pierwszej połowie pierwszego roku życia powstaje punkt kostnienia dla kości główkowatej i haczykowatej, przy czym pierwsza nieco wyprzedza drugą. Natomiast między drugim i pół a trzecim rokiem życia występuje punkt kostnienia w kości trójgraniastej, między trzecim a piątym rokiem życia – w kości księżycowatej, między trzecim i pół a szóstym rokiem życia rozpoczyna się kostnienie kości czworobocznej większej i mniejszej, a między czwartym i pół a szóstym – kości łódeczkowatej. Ostatnia kostnieje kość grochowata – między ósmym a 12. rokiem życia. Nieraz w poszczególnych kościach mogą występować dwa punkty kostnienia. Czasami wyrostek rylcowaty trzeciej kości śródręcza tworzy oddzielną dodatkową kostkę, która wchodzi wtedy w skład kości nadgarstka [1].Zmienność Kościec nadgarstka przypomina stosunki, jakie spotyka się u bardzo odległych przodków człowieka, mianowicie u niektórych płazów i gadów, u których w szeregu bliższym występują trzy kości nazwane przez Gegenbauera kością promieniową, pośrednią i łokciową nadgarstka, w szeregu dalszym zaś pięć kości nadgarstka, z których każda łączy się z odpowiadającą jej kością śródręcza. Kości nadgarstka czwarta i piąta zlewają się ze sobą, tworząc kość haczykowatą, lub też kość nadgarstka piąta zanika, a kość nadgarstka czwarta powiększa się, odpowiadając kości haczykowatej. Podział kości czwartej nadgarstka zaznacza się czasami zarówno u człowieka, jak i u niższych ssaków. Między obu szeregami kości nadgarstka występuje szereg trzeci, składający się z jednej lub większej liczby kości, tzw. kości środkowych. W obrębie nadgarstka występują bowiem czasem po stronie dłoniowej i grzbietowej dodatkowe kości; kości te należy uwzględniać dla uniknięcia błędów w ocenie zdjęć rentgenologicznych [1]. Złamanie kości łódeczkowatej Spośród wszystkich kości nadgarstka kość łódeczkowata najczęściej ulega złamaniu [3]. Złamanie kości łódeczkowatej zdarza się najczęściej u młodych mężczyzn pomiędzy 20. a 40. rokiem życia. Przypadki złamań u dzieci są wyjątkowo rzadkie [4, 5]. Leczenie zwłaszcza tego uszkodzenia jest procesem skomplikowanym pod każdym względem. Omawiane schorzenie w wielu przypadkach jest lekceważone ze względu na niewielkie dolegliwości bólowe. Z powodu słabego ukrwienia różnego rodzaju złamania w obrębie kości łódeczkowatej mogą się wolniej goić, co w perspektywie czasu doprowadza do wielu powikłań, np. jałowej martwicy kości. Przyczyny złamania kości łódeczkowatej to upadek na wyprostowany staw nadgarstkowy, upadek na zgięty grzbietowo staw nadgarstkowy przy jego równoczesnym odchyleniu dopromieniowym. Tego typu złamanie kości łódeczkowatej powstaje zazwyczaj przy uprawianiu dyscyplin sportowych, takich jak: piłka nożna, piłka ręczna, jazda na nartach, jazda na rowerze, różnorodne sporty walki, np. boks. Objawy złamania kości łódeczkowatej to ból (okolicy stawu nadgarstkowego), nadmierna tkliwość (stawu nadgarstkowego), obrzęk (zazwyczaj niewielki), krwiak – powstaje na skutek przerwania ciągłości naczyń krwionośnych, zmiany skórne (zaczerwienienie, w dużej mierze ze względu na stan zapalny), ograniczenie ruchomości (stawu nadgarstkowego), zaawansowane zaburzenie czynności manualnych dłoni. Proces diagnostyczny Diagnoza różnorodnych urazów w obrębie stawu nadgarstkowego, w tym przede wszystkim złamania kości łódeczkowatej, nie jest prosta. Wymaga ona dużego doświadczenia lekarza prowadzącego kompleksowy proces diagnostyczny. Na wizycie przeważnie u lekarza pierwszego kontaktu zostanie przeprowadzone badanie, w skład którego wchodzi test uciskowy. Oprócz tej procedury porównuje się jeden nadgarstek do drugiego, aby ocenić zaburzenie podstawowych obrysów. W dalszej kolejności lekarz wypisze skierowanie do specjalisty ortopedy i zleci badania obrazowe. Zalicza się do nich przede wszystkim: RTG (w różnych projekcjach, zdj. 1), rezonans magnetyczny, tomograf komputerowy, scyntygrafię. 1. Rentgen stawu nadgarstkowego Jeżeli lekarz nieodpowiednio zdiagnozuje omawiane złamanie, a co za tym idzie – zastosuje nieodpowiednie leczenie, mogą powstać na przestrzeni czasu różnorodne powikłania. Zalicza się do nich ograniczenie ruchomości, niedowłady, porażenia (wynikające z poszczególnych uszkodzeń określonych nerwów), deformacje kostne (uszkodzonego odcinka), przykurcze, np. mięśniowe. Leczenie Po właściwie przeprowadzonym procesie diagnostycznym należy bezzwłocznie rozpocząć odpowiedni proces leczenia. Można go podzielić na: leczenie zachowawcze – w tym przypadku zazwyczaj stosuje się opatrunek gipsowy. Czas unieruchomienia waha się przeważnie od sześciu do ośmiu tygodni. W mniej skomplikowanych złamaniach można zastosować dokładnie dopasowaną ortezę lub specjalistyczną szynę. Przed założeniem obu wspominanych usztywnień rekomenduje się zastosowanie w miejscu urazu odpowiedniego preparatu przeciwbólowego, np. Diky 4%. Dzięki dostępnemu aplikatorowi można dokładnie odmierzyć odpowiednią dawkę i precyzyjnie nałożyć ją na okolicę złamania. Ponadto w skład leczenia zachowawczego wchodzi: postępowanie farmakologiczne, np. stosowanie leków: – przeciwbólowych, przeciwzapalnych, – poprawiających miejscowe krążenie, – rozluźniających, np. tkanki miękkie; fizjoterapeutyczne, np. zastosowanie pola magnetycznego (przenika przez opatrunek gipsowy), laseroterapii punktowej (w przypadku szyny gipsowej); leczenie operacyjne – wprowadza się je, kiedy leczenie zachowawcze nie przynosi pożądanych efektów. Stosuje się je również przy złamaniach niestabilnych, z przemieszczeniem oraz urazami towarzyszącymi. Świeże złamania z przemieszczeniem odłamów leczy się, stosując operacyjne nastawienie odłamów i ich zespolenie. Rodzaj zastosowanego materiału zespalającego nie ma znaczenia dla postępu zrostu [6, 7]. Należy pamiętać, iż po leczeniu zarówno zachowawczym, jak i operacyjnym trzeba bezapelacyjnie wprowadzić kompleksowy program po złamaniu kości łódeczkowatej Po tego typu urazie ze względu na np. gorsze ukrwienie kości łódeczkowatej występują powikłania, do których zalicza się powstanie stawu rzekomego (może przebiegać bezobjawowo lub z niewielkimi dolegliwościami, szczególnie w pierwszych kilku latach po złamaniu) [6], przyspieszenie zmian zwyrodnieniowych, powstanie jałowej martwicy kości. Standaryzacja postępowania fizjoterapeutycznego po złamaniu kości łódeczkowatej leczonej zachowawczo W przypadku złamania kości łódeczkowatej wskazane jest jak najszybsze wprowadzenie fizjoterapii. Należy ją wprowadzić już w trakcie unieruchomienia opatrunkiem gipsowym lub szyną gipsową. Takie postępowanie trzeba podzielić na kilka okresów. Czas trwania określonego okresu i jego złożoność w dużej mierze są uzależnione od właściwego zrostu kostnego. I okres Czas trwania: od pierwszego dnia do szóstego–ósmego tygodnia. Jest to czas, w którym intensywnie następuje zrost kostny. W tym okresie stosuje się zabiegi z zakresu zarówno fizykoterapii, jak i kinezyterapii. Powinny być one wykonywane codziennie, a niektóre nawet dwa razy dziennie. Na tym etapie należy zmniejszyć aktywność ruchową kończyny górnej. Od rozległości opatrunku gipsowego zależy złożoność rehabilitacji. W tym etapie właściwe jest również stosowanie farmakoterapii mającej głównie działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne oraz rozluźniające tkanki miękkie. Cele: działanie przeciwbólowe, działanie przeciwzapalne, działanie przeciwobrzękowe. Fizykoterapia: pole magnetyczne; stosowane bezpośrednio na miejsce złamania, ponieważ przenika przez opatrunek gipsowy, powodując jednocześnie stymulację i przyspieszenie zrostu kostnego; 6–10 mT, 30–40 Hz, impuls prostokątny, czas 30 min; laseroterapia punktowa; stosowana na odcinki ciała nieobjęte opatrunkiem, np. palce; 6–12 J/cm2 , długość fali 800–950 nm, czas 4–7 min; krioterapia miejscowa; stosowana na odcinki ciała nieobjęte opatrunkiem gipsowym, np. palce; czas 3 min; bioptron; stosowany na odcinki ciała nieobjęte opatrunkiem gipsowym, np. palce; czas 20 min. Kinezyterapia: delikatne ćwiczenia bierne; w zależności od rozległości opatrunku gipsowego stosuje się ćwiczenia np. palców, łokcia; czas 10 min; delikatne ćwiczenia czynno-bierne; w zależności od rozległości opatrunku gipsowego stosuje się ćwiczenia np. palców; czas 10 min; delikatne ćwiczenia czynne; w zależności od rozległości opatrunku gipsowego stosuje się ćwiczenia np. palców, łokcia; czas 10 min (zdj. 2A–5B). 2A-B. Delikatne ćwiczenia czynne 3A-B. Delikatne ćwiczenia czynne 4A-B. Delikatne ćwiczenia czynne 5A-B. Delikatne ćwiczenia czynne II etap Czas trwania: od szóstego–ósmego tygodnia do ok. czwartego miesiąca (ten czas jest uzależniony od zrostu kostnego oraz od postępów rehabilitacji). W tym okresie następuje stopniowa intensyfikacja postępowania fizjoterapeutycznego (stosuje się zabiegi z zakresu zarówno fizykoterapii, jak i kinezyterapii). Powinny być one wykonywane co najmniej trzy razy w tygodniu (jeżeli nie występują żadne inne przeciwwskazania medyczne). Na tym etapie należy zmniejszyć aktywność ruchową kończyny górnej i jednocześnie zwrócić szczególną uwagę na bezpieczne wykonywanie czynności dnia codziennego. Od prawidłowego zrostu kostnego zależy złożoność postępowania usprawniającego. W tym etapie w zależności od wskazań medycznych zaleca się stosowanie farmakologii, leków o działaniu przeciwbólowym oraz przeciwzapalnym. Można zastosować produkt z grupy NLPZ z substancją czynną diklofenak w postaci np. aerozolu Diky 4%. Jest to preparat, który można wykorzystać przy różnego rodzaju urazach kostno-stawowych. Cele: działanie przeciwbólowe, działanie przeciwobrzękowe, działanie poprawiające ruchomość, działanie wzmacniające siłę mięśniową, działanie wzmacniające wytrzymałość mięśniową, działanie poprawiające biomechanikę, działanie poprawiające trofikę skóry. Fizykoterapia: krioterapia miejscowa; czas 3 min; laseroterapia; 6–12 J/cm2 , długość fali 800–950 nm, czas 4–7 min; jonoforeza; z substancji przeciwbólowej, przeciwzapalnej oraz wzmacniającej zrost kostny; czas 15 min; elektrostymulacja; czas 15 min; prądy TENS; czas 15 min; Sollux; czas 15 min; wirówka; czas 10 min. Kinezyterapia: ćwiczenia izometryczne, ćwiczenia czynne; czas 10 min; ćwiczenia przyrządowe; czas 15 min; ćwiczenia z elastycznym oporem; czas 10 min (zdj. 6A–8B); ćwiczenia sensomotoryczne; czas 10 min (zdj. 9A–10B); ćwiczenia indywidualne z fizjoterapeutą; czas 15 min; ćwiczenia w odciążeniu; czas 15 min; ćwiczenia samowspomagane; czas 10 min; ćwiczenia rozciągające; czas 5 min; ćwiczenia oporowe; czas 10 min (zdj. 11A–B); mobilizacja; czas 15 min; masaż; czas 10 min; rolowanie; czas 5 min; kinesiotaping. 6A-B. Ćwiczenia z elastycznym oporem 7A-B. Ćwiczenia z elastycznym oporem 8A-B. Ćwiczenia z elastycznym oporem 9A-B. Ćwiczenia sensomotoryczne 10A-B. Ćwiczenia sensomotoryczne 11A-B. Ćwiczenia oporowe Powyższa standaryzacja postępowania fizjoterapeutycznego jest przykładowym modelem usprawniania po złamaniu kości łódeczkowatej. Właściwie zbilansowane odżywianie zgodne z aktualnymi wymogami zwłaszcza po złamaniu kości daje w perspektywie czasu bardzo dobre wyniki. Ważne jest przemyślane i odpowiednie przyswajanie wapnia, białka, witaminy D, składników mineralnych, np. potasu, magnezu, fosforu, cynku. Należy pamiętać, aby w trakcie gojenia się złamania kości unikać nadmiernego spożywania przede wszystkim: soli, kofeiny, alkoholu. Wszystkie wyżej wymienione produkty powodują zaburzenie gospodarki wapniowej oraz zwiększają wydalanie wapnia z moczem. Podsumowanie Aktywny tryb życia oraz nieszczęśliwe wypadki przyczyniają się w dużej mierze do różnorodnych złamań. Kończyny górne są bardzo na to narażone. Staw nadgarstkowy w codziennym funkcjonowaniu człowieka odgrywa wiele kluczowych ról. Jest odpowiedzialny za wykonywanie czynności precyzyjnych. Leczenie omawianego urazu jest procesem skomplikowanym, wymagającym przede wszystkim dużego doświadczenia personelu medycznego. Szybkie i odpowiednie postępowanie fizjoterapeutyczne w dużej mierze przywraca właściwe funkcjonowanie chorego w codziennym życiu. Piśmiennictwo Bochenek A. A., Reicher M. M. Anatomia człowieka. T. 1: Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła, mięśnie. Wyd. 13. PZWL. Warszawa 2020. Ignasiak Z., Janusz A., Jarosińska A. Anatomia człowieka. T. 1. AWF Wrocław. Wrocław 2002. Arsalan-Werner A., Sauerbier M., Mehling Current concepts for the treatment of acute scaphoid fractures. European Journal of Trauma and Emergency Surgery 2016; 42 (1): 3–10. Ishikawa J., Cooney III Niebur G. et al. The effects of wrist distraction on carpal kinematics. J Hand Surg 1999, 24 (1): 113–120. Greene Hadied LaMont Scaphoid fractures in children. J Hand Surg 1984; 9 (4): 536–541. Herndon Scaphoid fractures and complication. American Academy of Orthopaedic Surgeons Red. Pfeffer 1993. Mazurek T. Ocena wyników leczenia stawów rzekomych kości łódeczkowatej metodą zespolenia śrubą według McLaughlina. Praca doktorska z zasobów Biblioteki Głównej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Gdańsk 1997.

Czym jest złamanie ręki w nadgarstku? Złamania nadgarstka należą do jednych z najczęściej występujących uszkodzeń tego rodzaju w obrębie kończyn górnych. Złamania ręki w nadgarstku najczęściej dotyczą osób starszych, z towarzyszącą im osteoporozą (zmniejszoną gęstością kości) oraz podczas niesprzyjających warunków pogodowych (pierwszy śnieg, ulewy, przymrozki). Wtedy też dochodzi do zmniejszenia uwagi oraz stabilności gruntu pod nogami. Złamania mogą być stabilne (niewymagające nastawienia) i niestabilne (w wyniku pojawienia się wielu odłamów). Odłamy w przypadku złamania kości promieniowej mogą kierować się: grzbietowo (złamanie nadgarstka Collesa), w kierunku dłoniowym (złamanie nadgarstka typu Smitha). Jakiej okolicy dotyczą złamania nadgarstka? Nadgarstek zbudowany jest z 8 malutkich kości nadgarstka ułożonych w 2 rzędy oraz z dwóch kości przedramienia: kości promieniowej i łokciowej, których dalsze końce połączone są z dalszą częścią ręki. Złamania najczęściej dotyczą końca dalszego kości promieniowej i łokciowej oraz kości łódeczkowatej. Kto jest podatny na złamania w obrębie nadgarstka? Podatni na złamania są wszyscy, aczkolwiek u osób starszych, które ulegają upadkom na ręce, ta podatność jest większa. Związane jest to ze zmniejszoną koordynacją i reakcjami równoważnymi oraz zmniejszoną wytrzymałością kości. Złamania w nadgarstku również dotyczą osób młodych, aczkolwiek złamanie musi mieć znacznie większą energię uderzenia bądź upadku. Złamanie nadgarstka – objawy Jeżeli zachowana jest ciągłość powłok skórnych i żaden z elementów kostnych nie wystaje poza obręb ciała (złamania otwarte), to nie jesteśmy gołym okiem rozpoznać złamania kości nadgarstka. Podczas samego upadku może być słyszalny trzask lub pęknięcie. Występują objawy dodatkowe (nierównoznaczne ze złamaniem), należą do nich: ból (podczas ruchomości w obrębie ręki, palców), ból palpacyjny, obrzęk, zwiększona temperatura w okolicy nadgarstka. Z czasem ręka może być zasiniona w wyniku przerwania ciągłości naczyń krwionośnych i wylewem krwi poza światło naczynia, jednakże ten objaw występuje z kilkudniowym opóźnieniem. Najważniejszym objawem złamania nadgarstka jest upośledzona czynność ręki z towarzyszącym bólem. Jak rozpoznać złamanie nadgarstka? Chociaż istnieją dodatkowe objawy złamań nadgarstka (z przemieszczeniem i bez) to żaden diagnosta nie jest w stanie postawić 100% diagnozy bez wykonania badania obrazowego. Każde złamanie winno być poddane badaniu rentgenowskiemu (RTG) bądź w przypadku niejednoznacznych wyników nawet tomografii komputerowej (TK) lub badaniu rezonansem magnetycznym (MRI). Rzadko spotykamy w diagnostyce obrazowej złamań w nadgarstku badanie USG. Leczenie złamania nadgarstka Leczenie zależy tak naprawdę od stabilności danego złamania. Pierwszym celem, jaki terapeuta i lekarz chcą wspólnie osiągnąć to pełny zrost kostny. Pełny zrost kostny musi być przy zachowanej geometrii stawów. Wszystko zależy od charakteru uszkodzenia. W przypadku złamania nadgarstka z przemieszczeniem część odłamów jest stabilizowanych podczas zabiegu operacyjnego za pomocą drutów i płytek, które po spełnieniu swojej stabilizacyjnej funkcji operator może, ale nie musi wyjąć z ręki. Uzyskanie prawidłowej geometrii stawów nadgarstka jest kluczowe dla osiągnięcia pełnego zakresu ruchomości w obrębie ręki. W celu wytworzenia bezpiecznego środowiska dla uzyskania pełnego zrostu kostnego po złamaniu nadgarstka lekarz decyduje się na opatrunek gipsowy. Często zadawane pytanie brzmi: Jeżeli mam złamanie nadgarstka, jak długo gips powinien stabilizować uszkodzony obszar? Najczęściej pacjenci noszą go przez kilka tygodni. Czas leczenia opatrunkiem gipsowym jest różny i zależny od typu i stabilności złamania, chorób współistniejących oraz wieku pacjenta. Wynosi on od 4-8 tygodni, a czasem nawet więcej. Decyzję o długości leczenia opatrunkiem gipsowym podejmuje lekarz. Czy można wspomóc leczenie nadgarstka, mając rękę w gipsie? W okresie kiedy pacjent ma unieruchomioną w opatrunku gipsowym rękę, można włączyć program usprawniania, wykorzystując do tego celu pole magnetyczne. Działając na wszystkie elementy znajdujące się w obrębie aparatu, pobudza ono komórki ciała do regeneracji, a tym samym przyspiesza zrost kostny. Jest to bezpieczna forma terapii dla osób, które chcą przyspieszyć proces rehabilitacji i szybciej włączyć zabiegi terapii manualnej oraz dla osób, których zrost kostny jest utrudniony i rozciągnięty w czasie. Zapraszamy po poradę. W zależności od wskazań i rodzaju złamania nadgarstka możemy pokazać ćwiczenia instruktażowe – jak w bezpieczny sposób ćwiczyć mając rękę w opatrunku gipsowym, przeprowadzając ćwiczenia kontralateralne bądź ipsilateralne. Czy proces leczenia złamania kości nadgarstka jest zakończony w momencie zdjęcia opatrunku gipsowego? Zdecydowanie nie. Ręka po kilkutygodniowym unieruchomieniu ma zazwyczaj ograniczony zakres ruchomości, zmniejszoną siłę mięśniową (ręka wydaje się być mniejsza). Upośledzona zostaje jej funkcja – przedmioty typu kubek, talerz stają się nad wyraz ciężkie. Osoby, które osiągnęły pełny zrost kostny po złamaniu kości łódeczkowatej lub promieniowej, wymagają natychmiastowej rehabilitacji, polegającej na szybkim uruchomieniu stawów przy wykorzystaniu technik manualnych. Rehabilitacja po złamaniu nadgarstka Pełny zrost kostny i zdjęty opatrunek gipsowy to zielone światło dla fizjoterapeuty do dalszego usprawniania pacjenta po złamaniu kości nadgarstka. Niezależnie od tego czy stabilizacja wewnętrzna (płytki, druty) jest wyciągnięta bądź na stałe pozostawiona w ręce pacjenta, należy rozpocząć pod okiem fizjoterapeuty rehabilitację. Terapia manualna w przypadku złamania nadgarstka polega na manualnym (jak sama nazwa wskazuje) opracowaniu okolicznych tkanek, stawów, mięśni tak, by jak najszybciej usprawnić rękę pacjenta, przywracając jej możliwie pełny zakres ruchomości i siłę mięśniową. Dodatkowo pacjent zawsze dostaje ćwiczenia po złamaniu nadgarstka, które sumiennie i regularnie musi wykonywać dla utrzymania efektów pracy fizjoterapeuty oraz dla dalszego usprawnienia ręki. Jeżeli chodzi o naszą placówkę, wykonujemy szereg zabiegów z zakresu fizykoterapii takich jak: laser, pole magnetyczne, jonoforeza z wapnem, ultradźwięki, krioterapia. Mają one za zadanie przyśpieszyć gojenie się tkanki kostnej – odżywiając je, usuwając produkty przemiany materii w wyniku toczących się w złamanym miejscu procesów leczniczych. Zajmujemy się pełną rehabilitacją po złamaniu kości nadgarstka. Należy pamiętać, że uzyskanie pełnego zrostu kości nie jest równoznaczne z uzyskaniem kondycji kości takiej jak sprzed paru tygodni. Kość po zdjęciu opatrunku gipsowego jest znacznie słabsza i podatna na ponowne złamanie, dlatego tak ważne jest rozpoczęcie rehabilitacji. Nie każde złamanie jest takie samo, a więc nie każde leczenie jest rozciągnięte na okres paru tygodni. Bywają sytuacje gdy w sytuacji bez powikłań (np. zespół Sudecka albo uszkodzenia nerwów obwodowych) oraz bez chorób współistniejących (osteoporoza, cukrzyca) leczenie może zakończyć się w 10 dniach. W trudniejszych przypadkach, np. złamania nadgarstka z przemieszczeniem, całość może zająć dużo więcej czasu. Niemniej jednak program rehabilitacji podejmują Państwo wspólnie wraz z fizjoterapeutą podczas wizyty diagnostycznej. Kiedy rozpocząć rehabilitację po złamaniu nadgarstka? Zapraszamy do R-CITO na darmową konsultację z magistrem fizjoterapii, podczas której wytłumaczymy cały proces leczenia, któremu będzie pacjent poddany. Wizytę diagnostyczną przeprowadzamy w momencie leczenia pacjenta opatrunkiem gipsowym. Zbierzemy wywiad, wykluczymy przeciwwskazania oraz zalecimy odpowiednie zabiegi. W odpowiednim momencie włączymy również terapię indywidualną lub inne zabiegi w celu przyspieszenia całego procesu terapeutycznego. Co ważne, prosimy o telefoniczny bądź mailowy kontakt z naszą placówką w celu wybrania dogodnego terminu i godziny. Pracujemy od godziny 7:00 do 20:00, więc na pewno dopasujemy się czasowo do Państwa możliwości. Telefonicznie dostaną państwo instrukcje dojazdu do naszego gabinetu, termin spotkania oraz informację o konieczności posiadania ze sobą dokumentacji medycznej – musimy znać dotychczas wybraną przez ortopedę/chirurga ścieżkę leczenia. Uprzejmie prosimy o przybycie do naszego gabinetu ok. 10 minut wcześniej w celu wypełnienia oświadczenia o aktualnym stanie Państwa zdrowia. Zapraszamy do skorzystania z naszych usług podczas leczenia złamania nadgarstka (u dziecka, osoby dorosłej, seniora). Czekamy na kontakt!

Zrost po złamaniu obojczyka bez przemieszczenia – odpowiada Lek. Tomasz Budlewski Bandaż po złamaniu IV kości śródręcza – odpowiada Dr n. med. Piotr Żbikowski Złamanie obojczyka u 8-letniego dziecka – odpowiada Lek. Paweł Baljon